ESG หมายถึงนโยบายทางด้านสิ่งแวดล้อม (Environment) สังคม (Social) และธรรมาภิบาล (Governance) ถือเป็นแนวคิดเพื่อความยั่งยืนขององค์กร (Sustainability) เป็นการทำงานที่ไม่ได้เน้นถึงผลกำไรที่เป็นเม็ดเงินอย่างเดียว แต่ต้องคำนึงถึงองค์ประกอบในภาพรวมอีกด้วย ซึ่งการบริหารธุรกิจด้วยหลัก ESG อย่างจริงจังจะส่งผลดีกับองค์กร โดยเฉพาะในเรื่องภาพลักษณ์ (Branding), ความน่าเชื่อถือ (Trustworthy) ซึ่งนับเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ธุรกิจเติบโตง่ายขึ้น
นอกจากนี้องค์กรที่ใช้หลัก ESG จะให้ความสำคัญกับการบริหารงานบุคคล มีกระบวนการทำงานที่โปร่งใส ชัดเจน ตรวจสอบได้ง่าย วิธีทำงานแบบนี้ทำให้เราสามารถรักษาพนักงานเดิม และดึงดูดคนที่มีฝีมือมาสู่องค์กรได้พร้อม ๆ กัน ESG จึงนับเป็นกลยุทธ์ทางนโยบายที่องค์กรยุคใหม่จะมองข้ามไปไม่ได้เด็ดขาด
ความสำคัญของ ESG ไม่ได้อยู่แค่ส่วนขององค์กรเท่านั้น แต่ยังหมายรวมถึงการเลือกลงทุนหรือร่วมมือกับบริษัทที่มีแนวคิดแบบเดียวกันด้วย ดังนั้นองค์กรที่ไม่ใส่ใจเรื่อง ESG และความยั่งยืน ก็มีโอกาสที่จะสูญเสียโอกาสทางธุรกิจไปโดยไม่รู้ตัว
เป็นผลมาจากการดำเนินธุรกิจ เนื่องจากการดำเนินธุรกิจต้องมีใช้ทรัพยากรทางธรรมชาติที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ดังนั้นจึงไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าทุกธุรกิจล้วนมีส่วนในการทำร้ายโลกไม่มากก็น้อย ประเด็นดังกล่าวจึงเป็นเรื่องเกี่ยวกับการจัดการ
การใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้คุ้มค่าที่สุดและทำให้ผลเสียจากการดำเนินธุรกิจส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด
Eco System
Energy resources
Climate change
pollution
ความสัมพันธ์ระหว่างบริษัทกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจทั้งภายในและภายนอก ได้แก่ พนักงาน ลูกค้า ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ชุมชนท้องถิ่น และผู้ทำงานในห่วงโซ่คุณค่า หรือ เป็นการพิจารณาการบริหารทรัพยากรบุคคลอย่างเป็นธรรม และ เท่าเทียม รวมถึงความเป็นอยู่ของสังคมทั้งภายใน และ ภายนอกของบริษัท
Human rights
Employee relations
Skilled labor
Health and safety
Diversity
Customer relations
Product responsibility
เป็นประเด็นของความโปร่งใสในการดำเนินงานของธุรกิจ รวมไปถึงนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการต่อต้านการทุจริตและการตรวจสอบเพื่อผลประโยชน์ที่เป็นธรรมกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องของธุรกิจทั้งหมด ซึ่งอาจประเมินได้จากความโปร่งใสในการดำเนินงาน วัฒนธรรมองค์กร กฎ ระเบียบ สัดส่วน และนโยบายในการแบ่งผลตอบแทน การจัดการด้านภาษี โครงสร้างผู้บริหาร ความแตกต่างหลากหลายของผู้บริหารและคณะกรรมการของบริษัท ความปลอดภัยทางไซเบอร์ การเปิดเผยนโยบายและขั้นตอนอย่างตรงไปตรงมา การดำเนินการเพื่อลดการทุจริตและคอรัปชั่นในองค์กร โดยทุกขั้นตอนการดำเนินงานต้องโปร่งใส ยุติธรรม และตรวจสอบได้
Business integrity
Shareholder rights
Executive pay
Audit practices
Board independence & expertise
Fiduciary duty
การทำธุรกิจให้ยั่งยืนไม่ใช่เรื่องง่าย บางคนอาจมองว่าเป็นเรื่องไกลตัว และคิดว่าเราแค่ฉกฉวยเพียงโอกาสระยะสั้นที่เกิดขึ้นในแต่ละวันก็พอ ดังนั้นจึงเป็นหน้าที่ของ HR ที่จะสร้างค่านิยม (Value) ปรับทัศนคติ (Mindset) และสร้างวัฒนธรรม (Culture) ให้บุคลากรเห็นความสำคัญใน 3 หัวข้อหลักดังต่อไปนี้
1. สิ่งแวดล้อม (Environment) : หมายถึงการพิจารณาว่าสิ่งที่องค์กรนั้น ๆ ทำส่งผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมโดยรวมหรือไม่ เช่น การลดปริมาณปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ โดยอ้างอิงตามข้อตกลงปารีสของสหประชาชาติ (UN’s Paris Agreement) ที่มีเป้าหมายให้ประเทศที่ลงนามระมัดระวังเรื่องการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้มากขึ้น และในส่วนของประเทศไทย ได้มีการตั้งเป้าว่าจะต้องลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้ได้ร้อยละ 20–25 ภายในปี พ.ศ. 2573 ตาม Thailand’s Nationally Determined Contribution Roadmap on Mitigation 2021–2030
นอกจากนี้ยังหมายรวมถึงการใช้พลังงานในด้านต่าง ๆ เช่น ทรัพยากรน้ำ, การรีไซเคิลข้าวของเครื่องใช้ในสำนักงานอย่างคุ้มค่า, การกำจัดขยะจำพวกพลาสติก, การเลือกใช้สารเคมีอันตราย เป็นต้น เรียกว่าอะไรที่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม องค์กรก็ต้องให้ความสำคัญทั้งสิ้น
2. สังคม (Social) : องค์กรต้องแสดงให้ผู้อื่นเห็นว่าเราให้ความสำคัญกับบุคลากรในองค์กร ไม่ว่าจะเป็นคนที่ยังอยู่ในปัจจุบัน, คนที่เคยอยู่ (Alumni), คนที่อาจมาอยู่กับเราในอนาคต (Candidate) หรือแม้แต่ลูกค้า (Customers) และชุมชนโดยรอบ (Community) ประเด็นด้านสังคมเป็นส่วนที่ต้องจับตามองอย่างมากในปัจจุบัน เพราะเป็นยุคที่สังคมเปิดกว้าง ผู้คนกล้าแสดงออกทางความคิดมากกว่าที่เคย องค์กรจึงต้องแสดงให้เห็นว่าเราให้ความสำคัญกับความหลากหลาย (Diverse), ความเสมอภาค (Equity), การผนวกรวม (Inclusion) ความเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน (Belonging) เมื่อองค์กรมีสิ่งเหล่านี้ เราก็จะอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างเข้าอกเข้าใจ (Empathy) ยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ยังมีเรื่องของการทำงานแบบไฮบริดที่เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ช่วงโควิด-19 กระบวนการทำงานแบบนี้ แม้จะช่วยแก้ปัญหาเรื่องสมดุลชีวิต (Work Life Balance) และลดความเครียดจากการเดินทาง (Office Commute) ได้ แต่ในทางกลับกันก็ทำให้พนักงานรู้สึกโดดเดี่ยว (Tolerate) ขาดความเชื่อมโยงกับชุมชน และอาจนำไปสู่ปัญหาด้านสุขภาพจิต (Mental Health)
3. ธรรมาภิบาล (Governance) : องค์กรของเราต้องทำให้คนเห็นว่ามีความโปร่งใส เป็นธรรม และตรวจสอบได้ เช่น มีช่องทางให้พนักงานแสดงความคิดเห็น หรือแจ้งเบาะแสการทุจริตภายในองค์กร โดยสามารถทำแบบไม่ระบุตัวตน (Anonymous) ก็ได้ เพื่อให้พนักงานกล้าแสดงความเห็นอย่างตรงไปตรงมายิ่งขึ้น นอกจากนี้ทุกสิ่งที่ผู้บริหารทำต้องมีเหตุผล มีที่มาที่ไป ไม่มีอคติ (Bias) หรือเส้นสายที่อาจทำให้องค์กรต้องสูญเสียทรัพยากรโดยเปล่าประโยชน์
การให้ความสำคัญกับ ESG จะส่งผลดีต่อองค์กรในแง่มุมต่อไปนี้
1. เพิ่มอัตราการมีส่วนร่วมของพนักงาน (Employee’s Engegament) : Marsh & McLennan Advantage ได้ทำการศึกษาและค้นพบว่าธุรกิจที่พนักงานมีส่วนร่วมกับองค์กรสูง จะมีระดับความพึงพอใจในการทำงานสูงขึ้น แถมยังมีความฉลาดทางอารมณ์ (Emotionnal Intelligence) มากกว่าพนักงานที่มาจากองค์กรซึ่งไม่ให้ความสำคัญกับเรื่อง ESG อย่างเห็นได้ชัด
2. ทำงานได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น (Increase Productivity) : มีการเปิดเผยจาก London School of Economics ว่าบริษัทที่พนักงานมีความสุขและพึงพอใจสูง จะสร้างผลตอบแทนกลับมาได้มากกว่าธุรกิจที่พนักงานไม่มีความสุข สอดคล้องกับผลวิจัยจาก Stern Center for Sustainable Business ซึ่งระบุว่าองค์กรที่มีคะแนน ESG ดี จะมีสุขภาพทางการเงินที่ดีตามไปด้วย
3. ทำให้องค์กรมีภาพลักษณ์ดีขึ้น (Branding) : เมื่อองค์กรมีภาพจำต่อสาธารณะว่าให้ความสำคัญกับสังคม สิ่งแวดล้อม, ชีวิตความเป็นอยู่ของพนักงานและชุมชนรอบข้าง เราก็จะได้รับความเชื่อมั่น มีแต่คนอยากทำงานด้วย แต่หากเราแสดงด้านลบออกไปสู่สาธารณะ กระบวนการนี้ก็จะเป็นดาบสองคม ที่กลับมาทำลายชื่อเสียงขององค์กรทันที
มีผลวิจัย ที่บอกว่าเวลาคนจะเลือกซื้อสินค้าบางอย่าง พวกเขาจะไม่ได้สนใจแค่เรื่องของราคาและคุณภาพเท่านั้น แต่ยังดูด้วยว่าองค์กรมีภาพลักษณ์และความใส่ใจต่อสังคมอย่างไร เราจึงได้เห็นผลิตภัณฑ์บางอย่างที่มียอดขายตกลงอย่างฮวบฮาบ เมื่อเจ้าของประพฤติตนในลักษณะของการเหยียดเพศ, ทำร้ายร่างกาย หรือปฏิบัติหน้าที่อย่างไม่เป็นธรรม
นอกจากนี้ McKinsey ยังระบุว่าผู้ลงทุนและผู้ถือหุ้นถึง 83% จะเลือกทำงานกับองค์กรที่มีคะแนน ESG ดี มากกว่าองค์กรที่ประสบความสำเร็จโดยไม่สนใจเรื่อง ESG เลย เพราะมองว่าองค์กรที่ใส่ใจสิ่งรอบข้าง จะมีความอดทนอดกลั้น และเป็นมืออาชีพมากกว่า
4. สร้างคุณค่าให้กับการทำงาน (Sense of Purpose) : โลกการทำงานในปัจจุบัน เป็นโลกที่ผู้คนมองหาคุณค่าและความหมายของการใช้ชีวิตมากกว่าที่เคย เหตุนี้การทำงานซึ่งถือเป็นช่วงเวลาส่วนใหญ่ในชีวิตประจำวัน จึงจำเป็นต้องตอบสนองค่านิยมที่เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพที่สุด นอกจากนี้ เรายังต้องนึกถึงเรื่องของ Sense of Personal Involvement เพื่อทำให้คนรู้สึกว่าการทำงานของเขามีอิทธิพลต่อองค์กร
หากผู้บริหารทำให้พนักงานรู้สึกว่าเขาได้รับเกินกว่าที่คาดหวัง ก็จะช่วยให้ทุกฝ่ายอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข
5. ช่วยรักษาและดึงดูดพนักงานที่มีฝีมือเข้ามาสู่องค์กร (Recruiting & Retention) : New York Times รายงานว่า นักศึกษาที่จบใหม่ส่วนใหญ่ยินดีรับเงินเดือนน้อยกว่า หากได้ทำงานในองค์กรที่ใส่ใจเรื่อง ESG โดยประเด็นที่น่าสนใจที่สุดก็คือพนักงานถึง 95% มองว่านอกจากองค์กรจะต้องใส่ใจพนักงานของตนแล้ว ยังต้องรู้จักเลือกพันธมิตรหรือบริษัทคู่ค้าที่ให้ความสำคัญกับเรื่อง ESG เช่นกัน
ดังนั้นหากดูตามสถิติที่บอกว่าชาว Gen Z จะกลายเป็นกลุ่มที่มีบทบาทสำคัญต่อโลกธุรกิจภายในปี 2029 ก็แปลว่าองค์กรที่จะอยู่รอดได้จนถึงวันนั้น ต้องเริ่มใส่ใจเรื่อง ESG โดยเร็ว
การให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ ยังช่วยให้เราเอาชนะกระแสการลาออกครั้งใหญ่ (The Great Resignation) ที่ส่งผลกระทบไปทั่วโลก เพราะในขณะที่มีคนลาออกมากเป็นประวัติการณ์ ก็ยังมีพนักงานอีกหลายกลุ่มที่แสวงหาความมั่นคง ทั้งในแง่ของภาระหน้าที่และการรักษาสภาพจิตใจให้สมบูรณ์ ซึ่งองค์กรที่เน้นเรื่อง ESG จะตอบโจทย์ตรงนี้อย่างชัดเจน